Bị mụn bọc: Nguyên nhân và cách trị, xử lý hiệu quả nhất

Thời gian xuất bản: Thứ năm, 03/08/2023, 19:00 (+07:00)

Thời gian cập nhật mới nhất: Thứ ba, 08/08/2023, 15:45 (+07:00)

Mục lục nội dung

Mụn bọc gây đau nhức, khó chịu nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, để xử lý hiệu quả, bạn đọc cần nắm rõ nguyên nhân gây mụn, nhận dạng mụn và các biện pháp điều trị cụ thể. Trong bài viết này, Bestme sẽ cùng bạn giải đáp những thắc mắc này nhé!

1. Mụn bọc là gì? Dấu hiệu nhận biết

Đây là tình trạng mụn viêm, sần và có nốt mụn (nốt nang) phát triển sâu dưới da, lan rộng và có kích thước lớn. 

Ngoài ra, mụn bọc cũng có thể tiến triển nung mủ dưới da và gây áp xe, các ổ áp xe có thể thông nhau và tạo thành ổ viêm mủ lớn gây những ra ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi tình trạng này xảy ra, bạn cần thăm khám da liễu để điều trị mụn triệt để, tránh để lại những tổn thương sâu trên làn da và rất khó phục hồi.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng mụn này là các nốt mụn sưng đỏ, cứng xung quanh, có nhân hoặc không nhân, nhân mụn có dịch màu vàng hoặc trắng, mủ, chạm vào đau, dễ vỡ và để lại vết thâm lâu. 

2. Hình ảnh các loại mụn bọc phổ biến nhất

Dưới đây là một số hình ảnh mụn bọc phổ biến, bạn có thể tham khảo để nhận biết tình trạng mụn mình đang gặp phải. 

2.1 Mụn bọc không nhân

Loại mụn này có hình dạng cục u lớn, không có đầu trắng, cứng, cộm và đau nhức khi sờ vào, nhất là khi mụn ở trạng thái sưng to. Loại mụn này thường nằm sâu dưới da và dưới lớp nang lông nên rất khó điều trị. 

2.2 Mụn bọc có nhân

Mụn có nhân thường xuất hiện thành từng cục lớn, không có đầu trắng, cảm giác cứng và đau khi sờ vào. Nhân mụn nằm sâu trong da và nang lông nên thời gian điều trị lâu hơn so với mụn khác. Điều trị không đúng cách, mụn sẽ lây lan rộng ra vùng da xung quanh và dễ tái lại.

2.3 Mụn bọc bị chai

Nặn mụn không hết hoặc điều trị không đúng cách có thể khiến nhân mụn vẫn còn sót lại và ẩn sâu dưới da, gây nên tình trạng chai cứng mụn. Biểu hiện dễ nhận thấy của chai mụn là nhân mụn khô cứng, nốt mụn màu đen khiến da không đều màu, mất thẩm mỹ.

2.4 Mụn bọc mủ dưới da

Nguyên nhân gây mụn bọc mủ là do các ổ vi khuẩn hình thành trên da bị viêm nhiễm nặng. Ban đầu chỉ là nốt sần cứng, sau sưng đỏ kèm cảm giác đau nhức, ngứa ngày khó chịu. Khi mụn vỡ, dịch tiết ra nhiều mủ và máu, với loại mụn này rất dễ để lại vết thâm, sẹo rỗ nếu điều trị không đúng cách

2.5 Mụn bọc đầu trắng

Mụn bọc đầu trắng thường mọc ở các vị trí vùng chữ T như trán, mũi, má, cằm. Mụn hình thành từ phản ứng giữa vi khuẩn và các tế bào miễn dịch vây quanh bởi mô viêm đỏ. Mụn diễn ra lâu ngày sẽ hình thành nhân mụn trắng, tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.

3. Nguyên nhân gây mụn bọc là gì?

Để trị mụn hiệu quả, bạn cần nắm được một số nguyên nhân gây dưới đây.

• Vi khuẩn Propionibacterium acnes: Nguyên nhân hàng đầu gây mụn là do cơ thể phản ứng quá mức với vi khuẩn Propionibacterium acnes - vi khuẩn gây mụn trứng cá. Điều này gây ra tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng và những tổn thương sâu dưới da rất khó điều trị. 
• Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt thiếu khoa học: Những thói quen sinh hoạt hằng ngày như ngủ muộn, nghỉ ngơi không hợp lý, chế độ ăn thiếu cân bằng dinh dưỡng,…khiến cơ thể mệt mỏi, chức năng gan hoạt động kém dẫn đến nóng trong, mụn bọc sẽ xuất hiện nhiều hơn.

• Rối loạn chức năng bài tiết: Khi rối loạn chức năng bài tiết, tuyến bã nhờn hoạt động nhiều hơn khiến da đổ dầu nhiều, bụi bẩn và tế bào chết tích tụ, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn hình thành và phát triển.
• Yếu tố di truyền: Mụn trứng cá thông thường có thể mang tính di truyền, đặc biệt là các dạng mụn trứng cá nặng. Mụn bọc cũng thường xuất hiện ở những người có liên quan đến tình trạng viêm tuyến mồ hôi có mủ và viêm da mủ.
• Nội tiết tố rối loạn: Nội tiết tố thay đổi nhiều trong độ tuổi dậy thì và tuổi trung niên đặc biệt là phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh, khiến cho tuyến bã nhờn mở rộng và tiết dầu thừa nhiều hơn. 

• Tác dụng phụ từ thuốc, mỹ phẩm: Việc sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng hay mỹ phẩm không phù hợp với da trong thời gian dài khiến da dễ kích ứng, lỗ chân lông bít tắc và hình thành mụn.

Ngoài những nguyên nhân chính trên còn một số nguyên nhân khác cũng gây nên tình trạng mụn bọc như: Tâm lý căng thẳng kéo dài, người làm việc trong môi trường phải tiếp xúc nhiều với khói bụi và ô nhiễm, cơ địa tiết nhiều dầu và bã nhờn khiến làn da bị bít tắc và dễ nổi mụn.^[1] 

4. Mụn bọc bao lâu thì hết? Bao lâu thì chín?

Để xử lý mụn hiệu quả, bạn cần biết mụn bọc bao lâu thì chín để có thể nặn nhân mụn hiệu quả.  Theo các bác sĩ da liễu, mụn bọc hình thành và phát triển trên da theo 3 giai đoạn sau:

• Giai đoạn 1: Vi khuẩn tấn công những ổ viêm mụn và hình thành mụn bọc. Giai đoạn này, mụn có kích thước nhỏ, khó nhận biết.
• Giai đoạn 2: Khi mụn sưng to, bên trong mụn chứa dịch mủ vàng hoặc trắng. Trong giai đoạn này có thể gây ngứa ngáy khó chịu, tuy nhiên bạn tuyệt đối không nên chạm tay và gãi vào nốt mụn.

• Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn mụn chín và vỡ ra. Khi mụn vỡ có thể kèm theo máu chảy ra. Sau đó, tổn thương mụn sẽ lành lại, thời gian lành tùy thuộc vào cơ địa.

Mụn bọc chín là khi cồi mụn khô, nhìn rõ đầu mụn nhô cao, sờ tay vào thì không thấy cảm giác đau nhức như lúc trước mụn mới hình thành. Thời gian mụn chín ở mỗi người không giống nhau. 

Theo trang Cleveland Clinic - một trong những hệ thống y tế hàn lâm phi lợi nhuận lớn nhất thế giới nhận định mụn bọc, mụn trứng cá sâu dưới da có thể mất vài tuần để phục hồi. ^[1] 

5. Mụn bọc khi nào cần thăm khám cùng bác sĩ?

Khác với các mụn trứng cá khác, mụn bọc hình thành sâu dưới tận lớp trung bì của da, nên nếu không điều trị cẩn thận có thể để lại sẹo thâm hoặc sẹo lõm rất khó điều trị. 

Khi gặp tình trạng mụn sưng đau, xuất hiện nhiều và dai dẳng, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia da liễu hoặc bác sĩ có chuyên môn để có cách điều trị và chăm sóc tại nhà phù hợp, kịp thời. 

Ngoài ra, người bị mụn có thể thăm khám bác sĩ nếu có những dấu hiệu như:

• Mụn xuất hiện kèm nóng sốt 
• Nốt mụn bọc to và lan rộng
• Mụn dai dẳng không hết dù đã dùng thuốc 2 tuần
• Mụn mọc gần mắt 

Nhiều mụn bọc xuất hiện ở cùng một vị trí có thể kết hợp với nhau tạo thành một cụm, được gọi là bệnh hậu bối (carbuncle). Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng gây ra các triệu chứng như cảm lạnh hoặc cúm.^[3] 

6. Bị mụn bọc nên làm gì? Cách trị mụn bọc hiệu quả nhất

Dưới đây là một số cách bạn có thể tham khảo để khắc phục tình trạng mụn: 

6.1 Sử dụng thuốc kháng sinh xử lý mụn bọc

Khi tình trạng mụn kéo dài, dai dẳng lâu khỏi, bạn cần sử dụng thuốc kháng sinh để trị mụn triệt để từ bên trong. Thuốc trị mụn theo toa isotretinoin thường được dùng để điều trị mụn, hoạt động trên cơ chế ngăn chặn bã nhờn dư thừa trong lỗ chân lông, hạn chế sự lây lan của vi khuẩn. 

Các loại thuốc khác bao gồm: minocycline, tetracycline hoặc doxycycline, không nên kết hợp tetracyclin với isotretinoin đường uống vì có thể gây tình trạng tăng áp lực bên trong hộp sọ. 

Ngoài ra, retinoids đường uống cũng được chỉ ra là có hiệu quả hơn đường bôi, tuy nhiên, loại thuốc này không được sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc cho con bú.^[4] 

6.2 Cách trị mụn bọc bằng thuốc isotretinoin đường uống

Thuốc trị mụn Isotretinoin 10mg được sử dụng để trị mụn trứng cá nặng, mụn bọc với tổn thương sâu. Thuốc này giúp giảm lượng dầu do các tuyến bã nhờn trên da gây nên, ức chế sự phát triển của vi khuẩn, giảm bít tắc lỗ chân lông hiệu quả.

Thuốc Isotretinoin nhận được phản hồi tích cực của nhiều người trong quá trình điều trị mụn, tuy nhiên trong tuần đầu dùng thuốc, có thể khiến mụn nặng hơn, sau đó mới dần được cải thiện. 

6.3 Sử dụng kem thuốc trị mụn bọc viêm

Với những nốt mụn mới hình thành hoặc mụn với tổn thương nhỏ, có thể sử dụng những loại kem trị mụn bôi trực tiếp lên da. Tuy nhiên, khi sử dụng những loại kem thuốc trị mụn, bạn cần căn cứ vào tình trạng mụn, loại da của mình để cân nhắc lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất. 

Đối với những loại kem trị mụn, bạn nên dùng trong khoảng 2 tuần để cân nhắc về tác dụng của sản phẩm đối với loại mụn của mình.

6.4 Tiêm thuốc Cortisone trị mụn bọc mụn to

Để giảm viêm, sưng và đau đớn của mụn nang, bác sĩ da liễu có thể tiêm trực tiếp corticosteroid đã pha loãng vào nốt mụn nang. Phương pháp điều trị này thường dành riêng cho các nốt mụn mềm, phồng lên hoặc mụn bọc không khỏi khi điều trị các phương pháp thông thường.^[5] 

Tác dụng của thuốc giúp giảm viêm nhanh, phát huy tác dụng chỉ trong vài ngày bạn sẽ thấy mụn mềm và xẹp đáng kể. Tình trạng mụn sẽ hết trong khoảng 1 tuần sau khi tiêm đồng thời cũng không để lại những vết sẹo thâm, sẹo lồi sau mụn. 

6.5 Cách trị mụn bọc nước bằng công nghệ thẩm mỹ hiện đại

Đối với mụn sưng to với những tổn thương sâu dưới da, các biện pháp thông thường không thể điều trị hiệu quả. Các bác sĩ, chuyên gia sẽ đề nghị phẫu thuật để làm sạch nhân mụn và hạn chế để lại sẹo trên da. 

Ngoài ra, kỹ thuật ghép da có thể được sử dụng để trị sẹo bằng cách lấy các mô từ các vùng khác trên cơ thể lấp vào vùng da bị tổn thương.

7. Hướng dẫn chăm sóc da bị mụn bọc

Chăm sóc da vô cùng quan trọng, đặc biệt khi điều trị mụn. Dưới đây, hãy cùng Bestme tìm hiểu cách chăm sóc da bị mụn bọc hiệu quả nhé. 

• Làm sạch da đúng cách: Làm sạch là bước rất cần thiết giúp loại bỏ dầu thừa, sợi bã nhờn và vi khuẩn trên da. Bạn nên duy trì thói quen rửa mặt 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối, kết hợp tẩy da chết 2 lần/tuần để da được làm sạch sâu. 
• Cân bằng da: Toner làm se khít lỗ chân lông, giúp cân bằng độ PH cho da, tạo độ ẩm cho da. Toner nên được sử dụng ngay sau bước rửa mặt hoặc tẩy da chết vì 2 bước này có thể làm khô da.

• Sử dụng dược mỹ phẩm hỗ trợ trị mụn bọc: Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại kem trị mụn, tuy nhiên bạn phải căn cứ vào tình trạng da và loại mụn của mình để lựa chọn sản phẩm phù hợp. Đối với các sản phẩm trị mụn cần khoảng 3-4 tuần để thấy tác dụng, nếu không thấy sự thay đổi sau khi dùng bạn cần cân nhắc dừng sản phẩm. Ngoài ra, trong một số trường hợp bạn cần có sự tư vấn của bác sĩ về việc sử dụng các loại sản phẩm trị mụn bởi mụn bọc chính là một loại viêm nhiễm mô mềm, nếu không chỉ đúng cách có thể gây ra tình trạng sẹo lớn hoặc viêm nhiễm vào các mô ở sâu bên trong da. 
• Bôi kem chống nắng đầy đủ: Tia UV là yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến làn da. Đặc biệt khi da bị mụn bọc hoặc đang điều trị mụn, ánh nắng mặt trời sẽ làm cho tổn thương sâu rộng hơn và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của da. Vì vậy, bạn cần lựa chọn kem chống nắng phù hợp với da, kết hợp các biện pháp che chắn vật lý để bảo vệ da tốt hơn.

  

• Xây dựng chế độ sinh hoạt khoa học: Chế độ sinh hoạt khoa học giúp cân bằng và bảo vệ sức khỏe làn da. Bạn nên sinh hoạt điều độ, đúng giờ giấc, ăn những thực phẩm lành mạnh và uống đủ 2 lít nước mỗi ngày. Đồng thời, bạn cần kết hợp với tập thể dục thường xuyên và giữ lối sống tích cực, tâm trạng tốt mỗi ngày. 

Tổng kết 

Trên đây, Bestme đã cùng bạn tìm hiểu về nguyên nhân và cách xử lý mụn bọc đúng cách. Hy vọng qua những chia sẻ này bạn đã có những kiến thức cơ bản để nhận biết tình trạng mụn và những giải pháp điều trị mụn hiệu quả nhất. Và đừng quên theo dõi Bestme thường xuyên để không bỏ lỡ những bài viết hay và hữu ích về các chủ đề làm đẹp và chăm sóc da mỗi ngày nhé!

Tài liệu tham khảo:

[1] https://my.clevelandclinic.org/health/body/24538-sebaceous-glands 

[2] https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22468-pimples#:~:text=Pimples%20usually%20last%20between%20three,go%20away%2C%20if%20not%20longer.

[3] https://www.medicalnewstoday.com/articles/321270#when-to-see-a-doctor 

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459219/ 

[5] https://www.healthline.com/health/do-cortisone-shots-work-for-acne