Viêm da kích ứng là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chăm sóc da

Thời gian xuất bản: Thứ năm, 20/04/2023, 08:00 (+07:00)

Mục lục nội dung

Viêm da kích ứng là tình trạng da liễu có thể gặp phải ở mọi lứa tuổi, từ trẻ nhỏ cho tới người lớn tuổi. Bệnh lý da liễu này dễ gây nhiều bất tiện trong đời sống, nếu không có cách kiểm soát có thể sẽ gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe của người bệnh.

Vậy, nguyên nhân và phương pháp điều trị tình trạng viêm da kích ứng da là gì? Bestme sẽ bật mí câu trả lời ngay qua bài viết sau đây nhé!

1. Viêm da kích ứng là bệnh gì?

Viêm da kích ứng hay còn gọi là viêm da dị ứng, là bệnh lý chàm cơ địa, hay còn gọi là chàm thể tạng. Có thể chia tình trạng bệnh lý này thành 2 cấp độ là: cấp tính và mãn tính. 

• Viêm da dị ứng cấp tính

Viêm da dị ứng cấp tính thường xuất hiện triệu chứng phù nề, nóng rát, ửng đỏ, đôi khi kèm theo mụn nước,… Thời gian bệnh thường kéo dài từ vài ngày cho tới vài tháng. 

• Viêm da dị ứng mạn tính

Là tình trạng viêm da bị tái đi tái lại nhiều lần. Ở cấp độ mạn tính, bệnh viêm da sẽ gây ra nhiều tổn thương hơn tới da so với dị ứng cấp tính. Đồng thời, việc điều trị viêm da mạn tính cũng sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. 

Bệnh lý viêm da kích ứng

2. Các loại viêm da dị ứng

Dựa theo đặc điểm bệnh lý, có thể phân loại viêm da dị ứng theo 4 nhóm, cụ thể như sau.

• Viêm da dị ứng tiếp xúc

Là tình trạng bệnh lý xuất hiện khi làn da tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng từ môi trường bên ngoài như: mỹ phẩm, kim loại, hóa chất, nọc cắn từ côn trùng,… gây kích ứng trên da. Viêm da dị ứng tiếp xúc thường thuyên giảm và khỏi hẳn sau khoảng thời gian từ 1-4 tuần.

• Viêm da dị ứng thời tiết

Tình trạng này thường diễn ra do sự thay đổi thời tiết đột ngột, thất thường. Vì vậy, bệnh lý này thường diễn ra mạnh vào thời điểm giao mùa hoặc vào mùa đông lúc không khí trở lạnh hay hanh khô.

• Viêm da dị ứng tiếp xúc bội nhiễm

Là tình trạng bệnh lý ở thể nặng khi các mụn nước vỡ làm cho vi trùng có cơ hội xâm nhập vào bên trong cơ thể, khiến da bị sưng, ngứa, đỏ, kèm theo tình trạng đau rát nhiều. Nếu không điều trị đúng cách thì bệnh có thể tái phát nhiều lần, đồng thời gây ra những biến chứng nguy hiểm nghiêm trọng như nhiễm trùng máu, hoại tử da,…

• Viêm da dị ứng cơ địa

Loại viêm da này thường gặp ở những người có gen dị ứng hoặc cơ địa dị ứng. Viêm da dị ứng cơ địa thường rất khó kiểm soát được hoàn toàn (do tương tác giữa gen cơ địa dị ứng và môi trường xung quanh) và loại viêm da này cũng rất dễ tái phát. 

Viêm da dị ứng cơ địa

3. Nguyên nhân gây ra tình trạng viêm da dị ứng

Viêm da dị ứng có nguyên nhân bắt nguồn từ những tác động phức tạp giữa các yếu tố từ môi trường, hệ miễn dịch và di truyền. Khi da tiếp xúc với các chất kích ứng từ môi trường bên ngoài, hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức sẽ dẫn tới nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm da dị ứng. 

Một số tác nhân dẫn đến viêm da kích ứng quen thuộc như:

• Hóa chất tẩy rửa, mỹ phẩm, xà phòng,…
• Thời tiết hanh khô, lạnh, ẩm ướt.
• Bụi, vi khuẩn, nấm mốc, mồ hôi, lông thú cưng, phấn hoa,…
• Các loại thực phẩm như: trứng, lúa mì, sữa bò, đậu phộng,...
• Sợi vải tổng hợp, len.
• Thay đổi nội tiết tố khi phụ nữ mang thai hoặc đang tới chu kỳ kinh nguyệt.
• Trạng thái căng thẳng, lo lắng.
• Nhiễm trùng da.

Ngoài ra, khi bố mẹ mắc các bệnh dị ứng như viêm da dị ứng, viêm mũi dị ứng hoặc hen suyễn thì khi sinh con, em bé cũng có nguy cơ mắc viêm da cơ địa cao hơn. 

Viêm da cơ địa có khả năng di truyền

4. Dấu hiệu nhận biết viêm da dị ứng

Dấu hiệu phổ biến nhất của viêm da dị ứng là ngứa, nổi mẩn và ửng đỏ trên da. Tiếp đó, làn da dần xuất hiện các triệu chứng như khô ráp, bong tróc, dễ bị viêm và kích ứng nặng hơn,… Những triệu chứng này có thể bùng phát nhanh hoặc chậm và ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể. Tuy nhiên, viêm da kích ứng thường xuất hiện ở vị trí cánh tay, khuỷu tay, phía sau đầu gối, vùng má hoặc thậm chí ở da đầu. 

Ngoài ra, người bệnh cũng có khả năng xuất hiện các dấu hiệu da bị kích ứng khác, bao gồm:

• Xuất hiện các mảng da có màu đỏ/ nâu xám hoặc tối màu hơn.
• Da xuất hiện các hiện tượng mụn nước nhỏ, chảy dịch khi bị vỡ (dấu hiệu của nhiễm trùng khi bị viêm da).
• Da đóng vảy khô hoặc phồng rộp theo từng mảng.

Trong một vài trường hợp nghiêm trọng, viêm da khi có diễn biến nặng có thể xuất hiện các phản ứng như chán ăn, sốt, mệt mỏi,…

Dấu hiệu nhận biết viêm da dị ứng

5. Điều trị viêm da dị ứng như thế nào?

Việc điều trị tình trạng bệnh lý chủ yếu là loại bỏ nguyên nhân gây dị ứng bằng cách tầm soát các dị ứng nguyên. Tuy nhiên hiện nay, y khoa chỉ mới tìm ra được một vài dị ứng nguyên trong môi trường, không khí và thực phẩm, vậy nên rất khó kiểm soát được bệnh. 

Do đó, khi gặp bệnh lý này, các bác sĩ sẽ điều trị bệnh phụ thuộc vào cơ chế gây viêm da dị ứng và tình trạng triệu chứng bệnh. Điều quan trọng nhất khi phát hiện các triệu chứng là cần gặp bác sĩ sớm, không nên để bệnh diễn biến trong thời gian dài vì sẽ khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn hơn về sau.

Hiện tại, viêm da kích ứng có thể điều trị bằng thuốc và liệu pháp ánh sáng.

• Dùng thuốc

Thuốc mỡ corticosteroid hoặc thuốc dạng kem thường được kê toa dùng kèm theo sau bước dưỡng ẩm. Thuốc sẽ giúp giảm ngứa và phục hồi vùng da bị dị ứng, đồng thời giúp giảm ngứa và đóng vảy. Nếu da xuất hiện vết loét hoặc dấu hiệu nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê đơn để bạn dùng thêm thuốc kháng sinh để giảm bớt tình trạng viêm.

Thuốc mỡ corticosteroid hỗ trợ điều trị viêm da

• Liệu pháp ánh sáng

Phương pháp ánh sáng sử dụng tia cực tím hoặc đèn chiếu nhằm ngăn chặn các phản ứng miễn dịch gây nên bệnh. Liệu pháp điều trị này thường áp dụng cho những bệnh nhân không đáp ứng được các phương pháp điều trị tại chỗ hoặc tình trạng viêm da kích ứng tái đi tái lại nhanh chóng và nhiều lần.

Mặc dù mang lại hiệu quả cao nhưng phương pháp trị bệnh này ít sử dụng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bởi gây ra tác dụng khiến da lão hóa sớm hơn cùng với nguy cơ gây ra ung thư.

Phương pháp ánh sáng điều trị viêm da

6. Cách chăm sóc da viêm da dị ứng an toàn, hiệu quả

Căng thẳng là một trong những yếu tố khiến tình trạng bệnh viêm da dị ứng trở nên nghiêm trọng hơn. Vậy nên, bên cạnh các phương pháp điều trị y khoa, người bệnh nên áp dụng các biện pháp thư giãn như tập yoga, thiền và các bài tập chánh niệm, hít thở sâu, nghe nhạc,.... Ngoài ra, bạn cũng có thể chườm lạnh hoặc ngâm mình trong nước ấm 15-20 phút mỗi ngày để giảm ngứa.

Nếu nhận biết được nguyên nhân khiến mình bị kích ứng thì tốt nhất là bạn nên tránh xa hoặc hạn chế tiếp xúc. Nếu bị dị ứng do các thực phẩm như trứng, sữa, gluten, đậu phộng,… bạn nên thay thế thức ăn phù hợp, nhưng cũng cần tránh việc kiêng khem quá mức gây ra thiếu chất.

Bạn cũng cần hạn chế gãi ngứa khi bị viêm da kích ứng nhằm tránh da bị trầy xước dẫn tới nhiễm trùng. Thay vì gãi, bạn hãy ấn nhẹ vào da để giảm cảm giác ngứa. Với trẻ nhỏ, hãy đeo thêm găng tay lúc trẻ ngủ nhằm tránh việc gãi không kiểm soát.

Bạn cần hạn chế gãi ngứa khi bị viêm da kích ứng

Không chỉ thế, người bệnh có thể tìm đến những biện pháp khác để làm dịu các triệu chứng bệnh như châm cứu, tắm với lá trà xanh hoặc thoa dầu dừa để làm dịu da,… Lưu ý, bạn nên tham khảo thêm ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng để tránh làm da bị kích ứng thêm.

7. Một số thắc mắc khi mắc viêm da dị ứng

Để giúp bạn điều trị viêm da kích ứng hiệu quả hơn, Bestme sẽ giúp bạn giải đáp một số thắc mắc phổ biến về tình trạng bệnh lý này nhé!

7.1 Cách ngăn ngừa viêm da dị ứng?

Phương pháp ngăn ngừa viêm da dị ứng hiệu quả nhất là hạn chế và phòng ngừa các tác nhân gây dị ứng trên da. Dưới đây là một số phương pháp ngăn ngừa các tác nhân gây hại tác động lên da gây dị ứng cực hiệu quả.

• Dưỡng ẩm (đặc biệt là mùa hanh khô)

Người bị viêm da dị ứng nên dưỡng ẩm cho da 2 lần mỗi ngày với các sản phẩm như kem dưỡng, thuốc mỡ hoặc xịt khoáng. Không nên tắm nước quá nóng hoặc tắm quá lâu để khiến da bị khô do mất nước. Uống đủ nước (khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày) để giữ ẩm cho da.

• Chọn sản phẩm dịu nhẹ

Các sản phẩm như xà phòng, kem dưỡng, bột giặt,… thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với da nên bạn cần chọn những sản phẩm có thành phần dịu nhẹ, an toàn và lành tính. Đồng thời, bạn cũng cần tránh thành phần kiềm, hương liệu hoặc phẩm màu để hạn chế thấp nhất nguy cơ gây kích ứng da.

• Chọn quần áo trơn, thoáng mát

Quần áo có chất vải cotton hay sợi tự nhiên không chỉ tránh tình trạng đổ mồ hôi mà còn hạn chế ma sát tới da khiến da bị trầy xước. Vải len và vải nhân tạo như polyester dễ gây kích ứng cho da hơn.

• Giữ môi trường xung quanh luôn sạch sẽ

Thường xuyên vệ sinh, lau dọn để loại bỏ bụi bẩn, lông thú, phấn hoa đồng thời không hút thuốc lá hoặc tránh xa khói thuốc sẽ giúp bảo vệ làn da nhạy cảm của bạn tốt hơn.

Dưỡng ẩm đầy đủ cho cơ thể để hạn chế nguy cơ viêm da dị ứng

7.2 Các biến chứng có thể gặp khi mắc viêm da dị ứng?

Một vài biến chứng có thể gặp khi mắc viêm da dị ứng, đó là:

• Nhiễm trùng da

Da thường ở tình trạng nứt nẻ, khô ráp, bong tróc,… kết hợp thêm việc gãi ngứa tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập dẫn đến nhiễm trùng.

• Hen suyễn và viêm mũi dị ứng

Theo một nghiên cứu tại Hoa Kỳ, hơn một nửa số trẻ nhỏ bị viêm da dị ứng sau đó phát triển thêm thành tình trạng hen suyễn và viêm mũi dị ứng. Nghiên cứu đã kết luận rằng viêm da dị ứng với hen suyễn và viêm mũi dị ứng có tác động qua lại lẫn nhau, khiến 2 tình trạng bệnh lý này tăng lên và gây khó khăn trong quá trình điều trị. 

• Ảnh hưởng tâm lý

Trẻ trong độ tuổi mầm non, khi bị viêm da dị ứng thường có nhiều nguy cơ gặp phải các vấn đề về hành vi (tăng động giảm chú ý) hơn so với những trẻ bình thường. Việc bị trêu chọc, bắt nạt do dấu hiệu bệnh lý ngoài da cũng có thể gây tổn thương tâm lý khiến trẻ dễ trở nên mặc cảm, nhút nhát hơn.

• Ảnh hưởng giấc ngủ

Tình trạng ngứa ngáy khó chịu khiến giấc ngủ của người bệnh bị ảnh hưởng không nhỏ. Thiếu ngủ dẫn đến những hậu quả như khó tập trung, hay mệt mỏi hoặc dễ cáu gắt.

Viêm da dị ứng dẫn đến khó ngủ

7.3 Viêm da dị ứng có lây không?

Viêm da dị ứng không lây. Bệnh lý này thường có nguy cơ cao mắc ở những bệnh nhân có tiền sử hen suyễn hoặc dị ứng.

7.4 Viêm da dị ứng có tự khỏi không?

Đa phần, viêm da dị ứng đều cần sự can thiệp y khoa nhằm kiểm soát triệu chứng. Có một tỷ lệ nhỏ bệnh có thể tự thuyên giảm nhưng thường đòi hỏi một khoảng thời gian dài.

Viêm da dị ứng đều cần sự can thiệp y khoa 

7.5 Ai dễ mắc viêm da dị ứng?

Viêm da dị ứng có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi, nhưng trẻ em là đối tượng chiếm phần lớn, nhất là trẻ bị hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng. Đối với người lớn, đối tượng có nguy cơ cao bị viêm da dị ứng là người có di truyền ba mẹ hoặc người thân bị viêm da dị ứng. 

Trẻ em là đối tượng chiếm phần lớn bị viêm da dị ứng

Tổng kết

Vậy là Bestme đã chia sẻ tới bạn toàn bộ thông tin quan trọng liên quan đến bệnh viêm da kích ứng. Hy vọng, qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ về các dấu hiệu, nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm da dị ứng, cũng như cách điều trị và chăm sóc làn da bị bệnh an toàn và hiệu quả.

Hãy theo dõi và đón đọc các bài viết tiếp theo từ Bestme để cập nhật xu hướng chăm sóc sức khỏe hữu ích nhé!