Vitamin PP (Nicotinamid): Khái niệm, công dụng và liều bổ sung

---

Ngoài tác dụng trị mụn, trị viêm nhiệt miệng và viêm da thường gặp, vitamin PP còn dùng để phòng chống bệnh Pellagra rất quan trọng mà không phải ai cũng biết.

Để hiểu rõ hơn về vitamin này, bài viết dưới đây sẽ giải mã và cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để bổ sung chúng vào chế độ dinh dưỡng của mình hợp lý. Hãy cùng Bestme khám phá nhé!

1. Vitamin PP là gì?

Vitamin PP còn được gọi là Nicotinamide (hay Niacinamide), là một trong những dạng hoá học phân tử thuộc nhóm phức hợp vitamin B3 có tính tan trong nước.

Vitamin PP được sản xuất để phục hồi tình trạng thiếu niacin (vitamin B3) trầm trọng gây ra căn bệnh Pellagra - một dạng viêm da đối xứng có ảnh hưởng đến tiêu hoá và hệ thần kinh. Vì vậy, thuật ngữ PP xuất phát từ cụm phòng chống bệnh Pellagra (Pellagra Prevention) để nói lên vai trò quan trọng của vitamin này.

2. Vitamin PP có tác dụng gì?

Vitamin PP đảm bảo khả năng chuyển đổi năng lượng giữa các tế bào thông qua các coenzyme chuyên biệt là nicotinamide adenine dinucleotide (NAD) và nicotinamide adenine dinucleotide phosphate (NADP).

Đặc biệt, vitamin PP thường được sử dụng để điều trị thiếu niacin vì ít gây tác dụng phụ hơn axit nicotinic (dạng phổ biến nhất của niacin) như không gây ngứa, nóng đỏ bừng mặt, hoặc cảm giác đau nhói dây thần kinh.

Vì thế, vitamin PP được ứng dụng trong nhiều trường hợp tương tự như niacin, cụ thể:

2.1 Kiểm soát bệnh tiểu đường

Một số nghiên cứu lâm sàng đã cho thấy rằng việc sử dụng thuốc vitamin PP có thể có lợi đối với một số bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường type 1.

Hệ thống miễn dịch của bệnh nhân tiểu đường type 1 thường tấn công nhầm và phá hủy tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, dẫn đến sự thiếu hụt insulin và tăng đường huyết. 

Trong khi đó, vitamin PP có thể giúp bảo vệ tế bào này khỏi sự tấn công của hệ thống miễn dịch, giúp duy trì lượng insulin trong máu và kiểm soát đường huyết.

Tuy nhiên, khả năng kiểm soát sẽ cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận và hiểu rõ hơn về tác dụng của vitamin PP đối với bệnh nhân tiểu đường type 1.

Trong trường hợp của bệnh nhân bị đái tháo đường loại 2, cần tập trung vào việc giảm cholesterol và chất béo xấu (LDL - lipoprotein tỷ trọng thấp) trong mạch máu và mô.

Ở trường hợp này, thuốc vitamin PP có thể giúp tăng chất béo tốt (HDL - Lipoprotein tỷ trọng cao) và giảm lượng chất béo xấu đáng kể. Tuy nhiên cần cân nhắc rủi ro về tăng đường huyết đi kèm khi sử dụng. Do đó việc sử dụng thuốc vitamin PP để điều trị bệnh tiểu đường rất cần sự theo dõi của các bác sĩ chuyên môn.

2.2 Hỗ trợ điều trị bệnh thận

Niacin và các chất chuyển hoá liên quan như vitamin PP liều thấp giúp giảm tình trạng rối loạn lipid máu, giảm phospho huyết thanh nhờ cơ chế ức chế các chất đồng vận chuyển phosphate phụ thuộc ở đường tiêu hoá và thận.

Đồng thời, vitamin PP cũng góp phần tăng độ lọc cầu thận ở những bệnh nhân bị bệnh thận mãn tính với tần suất tác dụng phụ thấp.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng sử dụng niacin hay nicotinamide cũng giúp cải thiện quá trình chuyển hóa lipid ở mô thận, chức năng và cấu trúc thận, tăng huyết áp, protein niệu và tổn thương mô kẽ ống thận.

2.3 Ngăn ngừa u ác tính

Việc bổ sung vitamin PP (hay niacin) có thể giúp phòng chống sự hình thành và lan rộng của khối u ác tính trong cơ thể. 

Vitamin PP có khả năng giảm tốc độ đa trùng bào, quá trình gia tăng lan rộng nhanh chóng của các tế bào ác tính. Ngoài ra, vitamin PP còn giúp giảm sự tích tụ của các chất gây độc hại, gốc tự do tiềm ẩn gây nguy cơ ung thư trong cơ thể thông qua khả năng chống oxy hóa của nó.

Đặc biệt, vitamin PP có thể giúp giảm nguy cơ ung thư da do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gay gắt trong thời gian dài. Vitamin PP sẽ bảo vệ da khỏi sự tổn thương của tia UV và giảm sự tích tụ của các chất gây ung thư trong da.

2.4 Cải thiện các bệnh về da

Các tình trạng viêm da do mụn, mẩn đỏ, ngứa hay lão hoá của da (nếp nhăn, lỗ chân lông to, tiết dầu nhiều),... sẽ được cải thiện rõ rệt khi bổ sung nicotinamid trong chế độ chăm sóc da hằng ngày. 

Vitamin PP giúp xây dựng hàng rào lipid tự nhiên trên da và xây dựng chất sừng, đảm bảo giữ ẩm và giảm viêm nhiễm do tác động từ môi trường bên ngoài. Một số nghiên cứu kết luận nồng độ 5% nicotinamid (hay niacinamide) có thể làm sáng các đốm nâu sau bốn tuần nhờ khả năng tăng sinh collagen.

3. Thiếu vitamin PP gây bệnh gì?

Thiếu vitamin PP có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Đặc biệt, vitamin PP có liên quan mật thiết đến việc điều trị bệnh Pellagra.

Những dấu hiệu phổ biến của bệnh Pellagra:

• Da có hiện tượng giống như cháy nắng và nhạy cảm hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
• Các vị trí hay tiếp xúc trên da như mu bàn tay, cẳng tay, mặt và vùng cổ, chân và bàn chân tạo thành nhiều mảng sần sùi, có vảy thô ráp, da tăng sắc tố đỏ tấy đối xứng với nhau, thỉnh thoảng có mụn nước.
• Hiện tượng vòng cổ Casal - dải hoặc vòng cổ tăng sắc tố quanh khu vực chữ V ở cổ.
• Viêm lưỡi (khô, đỏ, sưng lưỡi, viêm loét và về sau lưỡi trở nên teo và nhẵn trên bề mặt), viêm miệng và niêm mạc sưng đỏ.
• Chán ăn, nôn mửa, đau bụng.
• Tiêu chảy.
• Các triệu chứng thần kinh như mơ hồ, lú lẫn, lo lắng, run, mất thăng bằng, tê và ngứa ran ở bàn tay hoặc chân.
• Sa sút trí tuệ, mất trí nhớ.

4. Liều dùng vitamin PP cho từng đối tượng

Để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng, một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng là cách đơn giản và hiệu quả nhất.

Vitamin PP được khuyến nghị hàng ngày cho phép chế độ ăn uống (RDAs) dưới đây có thể giúp bạn phòng tránh các nguy cơ thiếu hụt nguy hiểm:

• Trẻ sơ sinh 0-6 tháng: 2 mg/ngày
• Trẻ sơ sinh 7-12 tháng: 4 mg/ngày
• Trẻ em 1-3 tuổi: 6 mg/ngày
• Trẻ em 4-8 tuổi: 8 mg/ngày
• Trẻ em 9-13 tuổi: 12 mg/ngày
• Nam giới (14 tuổi trở lên:) 16 mg/ngày
• Nữ giới (14 tuổi trở lên): 14 mg/ngày
• Phụ nữ có thai: 18 mg/ngày
• Phụ nữ cho con bú: 17 mg/ngày

Các trường hợp đang điều trị bệnh Pellagra cần lắng nghe ý kiến bác sĩ và xét nghiệm sinh hoá máu để có thể điều chỉnh liều lượng vitamin PP phù hợp cho cá nhân. Tuy nhiên bạn có thể tham khảo liều lượng trung bình sau để nắm thông tin tránh vượt liều lượng cần thiết:

• Trẻ em dưới 18 tuổi uống: 100-300 mg/ngày chia làm nhiều lần.
• Người lớn (trên 18 tuổi) uống: 300-500 mg/ngày được chia làm nhiều lần.

5. Uống nhiều vitamin PP có tốt không?

Đa số các thông tin nghiên cứu đều đảm bảo mức độ an toàn của vitamin PP. Tuy nhiên, bạn không nên dùng quá liều để tránh những tác dụng phụ nguy hiểm, nhất là ở những người đang có vấn đề về gan và đái tháo đường. 

Mức hấp thụ trên có thể chấp nhận được (UL) của vitamin PP là: 

• Trẻ em 1-3 tuổi: 10 mg/ngày
• Trẻ em 4-8 tuổi: 15 mg/ngày
• Trẻ em 9-13 tuổi: 20 mg/ngày
• Người lớn, kể cả phụ nữ có thai và cho con bú, 14-18 tuổi: 30 mg/ngày
• Người lớn, kể cả phụ nữ có thai và cho con bú, trên 18 tuổi: 35 mg/ngày

Bạn hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng đường uống vì vitamin PP không gây đỏ bừng mặt hay dị ứng gây ngứa khó chịu như một số trường hợp sử dụng vitamin B3 tương ứng.

6. Vitamin PP có trong thực phẩm nào?

Bổ sung vitamin PP qua thực phẩm tự nhiên là một cách bổ sung an toàn và dễ dàng nhất. Bạn có thể tham khảo danh sách các thực phẩm sau đây:

• Súp lơ, nấm, quả bơ, khoai tây, các loại ngũ cốc (ngô chứa niacin cực cao), nhiều loại đậu, quả hạch, hạt và các sản phẩm từ đậu nành; sữa, sữa chua, pho mát không béo và ít béo; các loại dầu.
• Thực phẩm giàu protein động vật như cá, thịt bò, thịt gà, trứng, hải sản cũng là những nguồn cung cấp vitamin PP dồi dào.

Tổng kết

Vitamin PP tuy là một vitamin rất ít người chú ý nhưng nó lại có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị nhiều căn bệnh tiềm ẩn.

Bài viết trên đã tổng hợp tất cả những thông tin cần thiết nhất đến quý bạn đọc về những tác dụng và liều dùng cơ bản, giúp bạn nắm rõ cách sử dụng và nhu cầu bổ sung cá nhân an toàn và hiệu quả.

Nếu cần biết thêm một số thông tin về vitamin PP, bạn có thể theo dõi trên trang website của Bestme để được cập nhật thường xuyên và duy trì sức khỏe thật tốt.